Piotr Bartak to postać o znaczącym miejscu w historii Wojska Polskiego. Urodził się 12 czerwca 1890 roku w Lubaczowie, co stanowi jego punkt wyjścia na drodze do wojskowej kariery, która miała ogromne znaczenie w czasach wielkich wyzwań dla Polski. Jako pułkownik dyplomowany piechoty, Bartak odgrywał kluczową rolę w strukturach armijnych, reprezentując profesjonalizm i odwagę.
Nie tylko jego stopień wojskowy był godny podziwu, ale również jego odznaczenia. Był kawalerem Orderu Virtuti Militari, najwyższego odznaczenia wojskowego, co potwierdza jego heroiczne czyny oraz poświęcenie dla kraju. Jego życie zakończyło się tragicznie 18 września 1939 roku w Siedliszczu, co stanowi smutny akcent w jego biografii i historii Polski.
Życiorys
„Piotr Bartak przyszedł na świat jako syn Jana oraz Zofii, z domu Fur. Ukończył Szkołę Realną w Jarosławiu, a następnie podjął studia na Politechnice Czeskiej w Pradze. Był aktywnym członkiem Związku Strzeleckiego oraz Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Z chwilą wybuchu I wojny światowej, z dniem 1 sierpnia 1914 roku, objął dowództwo plutonu ochotniczego z Jarosławia, co trwało do 5 września tego samego roku. Po dotarciu do Krakowa włączył się do Legionów Polskich. Wkrótce został odkomenderowany do Szkoły Podchorążych, która mieściła się w Krakowie oraz Marmarosz-Sziget, a następnie mianowany dowódcą plutonu w 16 kompanii w składzie II Brygady. W tej jednostce dowodził różnymi kompaniami, w tym od 15 marca 1915 roku 4 kompanią, od czerwca 1915 roku 1 kompanią, a od lutego do czerwca 1916 roku 6 kompanią. Dnia 9 sierpnia 1915 roku, otrzymał stopień chorążego piechoty. Po pewnym czasie, pełnił również funkcję adiutanta III batalionu w 3 pułku. W trakcie bitwy pod Kostiuchnówką, która miała miejsce 5 lipca 1916 roku, został wzięty do niewoli, jednak się z niej wydostał. Następnie stał się żołnierzem Wojska Polskiego na Wschodzie, gdzie pełnił rolę adiutanta w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego, który wchodził w skład 5 Dywizji Strzelców Polskich II Korpusu. Wziął udział w bitwie pod Kaniowem, która miała miejsce 11 maja 1918, gdzie został aresztowany i dwukrotnie uwięziony przez okres trzech miesięcy w Mikołajewsku/Saratowie.
Po uwolnieniu wrócił do ojczyzny. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, znów wstąpił do Wojska Polskiego. W swojej karierze służył jako referent Ordre de Bataille w Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, od 15 maja 1920 roku, był pracownikiem Sztabu Generalnego. Za swoje zasługi uhonorowano go Orderem Virtuti Militari, a jego awans do stopnia majora piechoty miał miejsce z dniem 1 kwietnia 1920 roku.
W latach 1921–1922 uczęszczał na I Kurs Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W 1922 roku, z wyróżnieniem ukończył ten kurs, uzyskując „pełne kwalifikacje do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego” oraz został przydzielony do Oddziału I Sztabu Generalnego. 15 października 1924 roku został skierowany do 2 Dywizji Górskiej w Przemyślu, gdzie objął stanowisko szefa sztabu. W październiku 1926 roku, na polecenie generała Juliusza Rómmla, dołączył do zespołu pracującego przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych. 23 stycznia 1928 roku awansował na podpułkownika, z lokatą 35. w korpusie oficerów piechoty. 6 lipca 1929 roku, przekształcił się na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii w Toruniu. Z dniem 1 sierpnia 1930 roku, przeszedł do 35 pułku piechoty w Brześciu, gdzie został zastępcą dowódcy pułku. Od marca 1932 roku do września 1935 roku dowodził pułkiem KOP „Wołożyn”. 20 listopada 1935 roku objął stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi, które zajmował aż do września 1939 roku. Mianowany pułkownikiem, z dniem 1 stycznia 1936 roku uzyskał 4. lokatę w korpusie oficerów piechoty.
13 września 1939 roku, został mianowany kwatermistrzem Armii „Lublin”. Po przybyciu 14 września do Lublina, gdy sztab armii już się wycofał do Kraśnika, udał się do Janowa Lubelskiego, ale wróciwszy z powrotem do Lublina, objął dowództwo nad obroną miasta. Nocą z 16 na 17 września, na czele załogi miasta wycofał się do rejonu Łęczna–Cyców, gdzie zreorganizował swoje siły w Grupę Obrony Lublina. Po nawiązaniu kontaktu z resztkami 10 Dywizji Piechoty, a także po informacji, że w Włodzimierzu Wołyńskim zarządzono demobilizację, rozwiązał Grupę Obrony Lublina i objął funkcję dowódcy piechoty dywizyjnej 10 DP. Niestety, 18 września, w okolicach wsi Siedliszcze, jego samochód został trafiony przez niemiecki pocisk artyleryjski, co spowodowało jego śmierć, razem z oficerem sztabu, kapitanem Zygmuntem Jarzęckim oraz majorem Kazimierzem Janem Sawickim, dowódcą I dywizjonu 10 pal. Po śmierci został pochowany na cmentarzu parafialnym w Siedliszczu.
Piotr Bartak był żonaty; miał syna Andrzeja oraz córkę Wandę.
Ordery i odznaczenia
Piotr Bartak, znany z licznych osiągnięć oraz zasług, został odznaczony wieloma wyróżnieniami, które obrazują jego wkład w historię i obronność kraju. Poniżej znajduje się lista prestiżowych odznaczeń, które otrzymał w trakcie swojej kariery:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7344,
- Krzyż Niepodległości, przyznany 6 czerwca 1931 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 11 listopada 1937 roku,
- Krzyż Walecznych (pierwszy raz – 8 czerwca 1922 roku),
- Krzyż Walecznych (przyznany po raz drugi, trzeci i czwarty – 20 grudnia 1922 roku),
- Złoty Krzyż Zasługi, nadany 10 listopada 1928 roku,
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, przyznana 12 maja 1936 roku.
Każde z tych odznaczeń stanowi nie tylko formę uznania dla osobistych heroicznych czynów, ale także jest dowodem na wierność i oddanie sprawom narodowym. Historia tych medali i odznak to historia samego Piotra Bartaka oraz jego drogi zawodowej.
Przypisy
- M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 8 z 11.11.1931 r., s. 361.
- M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 18.06.1930 r., s. 206.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 06.07.1929 r., s. 199.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 44 z 14.10.1926 r., s. 355.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 110 z 15.10.1924 r., s. 612.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 57 z 20.12.1922 r., s. 925 „za czyny orężne w bojach b. 3 pp Leg. Pol.”.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 13 z 08.06.1922 r., s. 389 „w zamian za Krzyż Kaniowski”.
- Głowacki 1986, s. 92, 96-97, 295, 351.
- Rybka i Stepan 2006, s. 516.
- Rybka i Stepan 2006, s. 9.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Marian Wojciechowski (żołnierz) | Mieczysław Mielech | Jacek Popiel (pilot) | Przemysław Inglot | Tadeusz Zbigniew Zbiegień | Karol FriserOceń: Piotr Bartak